Παρασκευή 23 Οκτωβρίου 2009

Θέμα: Προμηθέας Πυρφόρος



Λέγεται «Προμηθεύς Πυρφόρος» και είναι το πρώτο ενεργειακά αυτόνομο κτίριο της χώρας. Τι σημαίνει αυτό; Οτι κατάργησε κάθε ρυπογόνο μορφή ενέργειας και «αναπνέει» μόνο με τη βοήθεια του ήλιου και της γης. Το ΟΙΚΟ έμαθε ακριβώς πώς το καταφέρνει!

Πρέπει να είναι ωραία να εργάζεσαι σε ένα «έξυπνο» κτίριο. Αυτό λένε οι εργαζόμενοι του κτιρίου της οδού Χαρίτων 31 στο Παλαιό Φάληρο, όπου στεγάζεται η εταιρεία συστημάτων εξοικονόμησης ενέργειας Sol Energy. «Εξωτερικά, είναι απλώς όμορφο. Είναι όμως ανεπανάληπτo να βρίσκεσαι μέσα και να γνωρίζεις πώς λειτουργεί».

Πώς να είναι διαφορετικά, άλλωστε, όταν για το σχεδιασμό και την κατασκευή του εργάστηκαν επί τέσσερα χρόνια, τόσο οι ερευνητές της ίδιας της εταιρείας, όσο και κορυφαίοι επιστήμονες από το Εργαστήριο Ηλιακών και Αλλων Ενεργειακών Συστημάτων «Δημόκριτος», από το ΑΠΘ (Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών) και από το ΕΜΠ (Τμήμα Χημικών Μηχανικών).

Μολονότι το έργο χρηματοδοτήθηκε από πρόγραμμα της Γενικής Γραμματείας Ερευνας και Τεχνολογίας του υπουργείου Ανάπτυξης, η διαδικασία υλοποίησής του δεν ήταν πάντα στρωμένη με… ροδοπέταλα (να 'ναι καλά ο παραλογισμός του ελληνικού Δημοσίου). Από τον περασμένο Μάρτιο, πάντως, οι ερευνητές και των τεσσάρων φορέων μπορεί να είναι υπερήφανοι όχι μόνο για τη δημιουργία του πρώτου ενεργειακά αυτόνομου κτιρίου της Ελλάδας, αλλά κυρίως γιατί ο «Προμηθέας Πυρφόρος», όπως ονομάζεται, αποδεικνύει ότι η απεξάρτηση από τις ρυπογόνες μορφές ενέργειας είναι εφικτή τόσο τεχνολογικά όσο και οικονομικά, άρα ο δρόμος για την ανάπτυξη ενός πιο «πράσινου» κτιριακού τομέα είναι πια ανοιχτός.

Τι κάνει όμως αυτό το «θαυματουργό» κτίριο; Το σημαντικότερο είναι αυτό που… δεν κάνει. H κατανάλωση ενέργειας για θέρμανση και ψύξη αντιστοιχούν στο 90% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας ενός κτιρίου. «Ε, εμείς καλύπτουμε μόνοι μας το 100% από αυτό το… 90%», εξηγεί ο μηχανολόγος - μηχανικός της Sol Energy και εκ των σχεδιαστών του «Προμηθέα» κ. Νίκος Μανιουδάκης. «Δηλαδή, για τις ανάγκες θέρμανσης και κλιματισμού δεν χρησιμοποιούμε ούτε πετρέλαιο ούτε φυσικό αέριο ούτε και καμία άλλη κοστοβόρο και καταστροφική για το περιβάλλον μορφή ενέργειας, αλλά την ενέργεια που προσφέρει ο ήλιος και η γη». Προσοχή: το κτίριο δεν είναι ηλεκτρικά, αλλά ενεργειακά αυτόνομο. Αυτό σημαίνει ότι δεν παράγει το ηλεκτρικό ρεύμα που απαιτεί η λειτουργία του (π.χ. από φωτοβολταϊκά), αλλά καλύπτει τις ανάγκες του με εναλλακτικές μορφές ενέργειας.

Οι πρωτοποριακές τεχνολογίες του «Προμηθέα Πυρφόρου»

Το πώς ακριβώς το επιτυγχάνει δεν αποτελεί μόνο ελληνική αλλά και διεθνή πατέντα, καθώς ο «Προμηθεύς Πυρφόρος» ενσωματώνει μια σειρά πρωτοποριακών τεχνολογιών (αρκετές από τις οποίες αναπτύχθηκαν ειδικά για το έργο), οι οποίες για πρώτη φορά συνδυάζονται με τέτοια αποδοτικότητα. Ας κάνουμε μια νοερή βόλτα στο κτίριο.

• Ηλιακοί θερμοσίφωνες για... θέρμανση!

Στην ταράτσα χτυπάει η μισή καρδιά του «Προμηθέα» (η άλλη μισή στα υπόγεια). Εκεί είναι εγκατεστημένοι 30 ηλιακοί συλλέκτες (συνολικής επιφάνειας 85 τ.μ). «Φανταστείτε τους σαν ηλιακούς θερμοσίφωνες, αφού αυτό που κάνουν είναι να θερμαίνουν νερό», λέει ο κ. Μανιουδάκης. Το νερό αυτό, που έχει θερμοκρασία 60 - 70 βαθμών Κελσίου, αποθηκεύεται σε τρεις ειδικά διαμορφωμένες τσιμεντένιες δεξαμενές που βρίσκονται κάτω από το κτίριο, συνολικής χωρητικότητας 200 κυβικών μέτρων. Το χειμώνα, η θέρμανση του κτιρίου επιτυγχάνεται αφενός με τη διοχέτευση του θερμού νερού σε ειδικούς σωλήνες που βρίσκονται στους τοίχους και τα δάπεδα και αφετέρου με τη χρήση του νερού για το «ζέσταμα» του εξωτερικού αέρα πριν εισέλθει στο κτίριο στις ειδικές μονάδες εξαερισμού που βρίσκονται σε όλους τους χώρους.

• Ο κλιματισμός τροφοδοτείται από τον καύσωνα!

Το καλοκαίρι, ακολουθείται η ίδια διαδικασία, με τη διαφορά ότι προτού το νερό περάσει στους σωλήνες, έχει ψυχθεί μέσω ενός μηχανήματος που βρίσκεται σε μία από τις δεξαμενές. Ο «ψύκτης απορρόφησης», όπως ονομάζεται το συγκεκριμένο μηχάνημα, μπορεί να λειτουργήσει μόνο εάν τροφοδοτηθεί με πολύ ζεστό νερό, άνω των 80 βαθμών Κελσίου. Ετσι, όσο πιο πολλή ζέστη έχει έξω, τόσο πιο ζεστό νερό θα παραχθεί από τα ηλιακά συστήματα και άρα τόσο πιο… δροσερό θα είναι το κλίμα στα γραφεία και τα διαμερίσματα του κτιρίου!

• Η γη ως κλιματισμός...

Για τη θέρμανση και την ψύξη του κτιρίου χρησιμοποιείται και η λεγόμενη αβαθής γεωθερμία. «Η γη έχει χειμώνα - καλοκαίρι την ίδια σταθερή θερμοκρασία, γύρω στους 18 βαθμούς Κελσίου», λέει ο ίδιος. «Το ίδιο βέβαια και τα υπόγεια ύδατα». Ευτυχώς, στο Παλαιό Φάληρο, όπου βρίσκεται το κτίριο, δεν χρειάστηκε να σκάψουν πολύ για να χτυπήσουν… φλέβα νερού. «Aντλούμε νερό από το υπέδαφος είτε για να προθερμάνουμε τον αέρα στα συστήματα εξαερισμού το χειμώνα είτε για να τον ψύξουμε το καλοκαίρι». Για καλύτερα αποτελέσματα, το σύστημα αυτό ενισχύεται από τη λεγόμενη «αντλία θερμότητας», ένα άλλο μηχάνημα το οποίο λειτουργεί περίπου όπως ένα κλιματιστικό, αλλά αντί για αέρα, ψύχει ή θερμαίνει νερό. Είναι το μόνο μηχάνημα στο σύστημα το οποίο καταναλώνει ηλεκτρικό ρεύμα, ωστόσο καταναλώνει το ένα τέταρτο του ηλεκτρικού ρεύματος από μια ηλεκτρική αντίσταση και μόλις τη μισή ενέργεια από ένα κλιματιστικό.

• Ηλιακά υποβοηθούμενη αφύγρανση

Ο «Προμηθέας Πυρφόρος» γλιτώνει και ένα άλλο «κονδύλι» ενέργειας: τη διαδικασία αφαίρεσης της υγρασίας. «Για να «ξεφορτωθείς» τους υδρατμούς στον αέρα πρέπει να ψύξεις πάρα πολύ τον αέρα που εισέρχεται στο κτίριο, δηλαδή αν π.χ. είναι 35 βαθμοί έξω να τον ρίξεις στους 10, ώστε να υγροποιηθούν οι υδρατμοί. Στη συνέχεια θα πρέπει να ξανανεβάσεις τη θερμοκρασία, καθώς οι 10 βαθμοί δεν αντέχονται», λέει ο κ. Μανιουδάκης. «Αυτό κάνουν όλα τα κλιματιστικά. Πρόκειται για τεράστια σπατάλη ενέργειας, διότι απαιτεί την ψύξη και μετά τη θέρμανση του αέρα». Ετσι, στον «Προμηθέα» εγκαταστάθηκε ένα ειδικό σύστημα αφύγρανσης με στερεά υλικά. Σε κάθε εξαερισμό, τοποθετήθηκε μία μικρή κυψέλη, με ένα ειδικό υλικό στο εσωτερικό της (silica gel) που έχει τη δυνατότητα να απορροφάει και να κατακρατάει την υγρασία.

• Οι αρχές της βιοκλιματικής

Το κτίριο έχει εξελιγμένη θερμομόνωση, έχουν χρησιμοποιηθεί υαλοπίνακες (τζάμια) που αντανακλούν τη θερμότητα, ειδικά αλουμίνια κ.ο.κ.

• Φωτοβολταϊκά για τα υπόλοιπα

Υπάρχει όμως πρόβλεψη και για το εναπομείναν 10% των αναγκών του κτιρίου, δηλαδή την ενέργεια που χρειάζεται για να λειτουργήσουν τα ψυγεία, οι κουζίνες, τα κομπιούτερ. Η ανατολική πρόσοψη του κτιρίου καλύπτεται σχεδόν ολόκληρη από φωτοβολταϊκά πλαίσια (έχουν τοποθετηθεί 44 πανέλα), τα οποία ετησίως μπορούν να παράγουν ενέργεια της τάξης των 3.245 kWh. Εννοείται βέβαια ότι για το φωτισμό χρησιμοποιούνται λαμπτήρες χαμηλής κατανάλωσης…

Ακριβά δεν ακούγονται όλα αυτά; Κι όμως, σύμφωνα με τους υπολογισμούς των επιστημόνων, η απόσβεση θα έρθει σε λιγότερο από 10 χρόνια…

Η ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΙΑ ΛΕΕΙ ΑΛΛΑ!

Οι ερευνητές εργάζονταν πυρετωδώς για την υλοποίηση του έργου, όταν ήρθε η ειδοποίηση του ΥΠΕΧΩΔΕ. «Ο Γενικός Οικοδομικός Κανονισμός επιβάλλει σε κάθε οικοδομή την εγκατάσταση συστήματος για την υποδοχή φυσικού αερίου». Μάταια προσπάθησαν να εξηγήσουν ότι σκοπός του έργου είναι ακριβώς αυτό: να υπάρξει ενεργειακή αυτονόμηση, να αποδειχθεί ότι οι συμβατικές πηγές ενέργειας, όπως το φυσικό αέριο, δεν χρειάζονται. Ούτε το γεγονός ότι επρόκειτο για πρόγραμμα του υπουργείου Ανάπτυξης κατάφερε να υπερπηδήσει τη γραφειοκρατία, με αποτέλεσμα να υποχρεωθούν να εγκαταστήσουν και αυτό το σύστημα…

Τα εμπόδια που θέτει η Πολιτεία στον τομέα της εξοικονόμησης ενέργειας στα κτίρια δεν εξαντλούνται εκεί. Ο νόμος, για παράδειγμα, προβλέπει ότι η εγκατάσταση θερμικών ηλιακών συλλεκτών στα κτίρια δεν θα πρέπει να ξεπερνάει σε ύψος το δώμα. «Αυτομάτως, δεν επιτρέπει την εγκατάσταση θερμικού ηλιακού συλλέκτη πλην του… ηλιακού θερμοσίφωνα», λέει ο προϊστάμενος του Εργαστηρίου Ηλιακών και Αλλων Ενεργειακών Συστημάτων του «Δημόκριτου» κ. Βασίλης Μπελεσιώτης.

Υ.Γ: Τι να σχολιάσουμε και τι να πούμε.Αν και παλιό σαν θέμα το παρουσιάζουμε λέγοντας ένα μπράβο στους κατασκευαστές αυτού του πραγματικά εντυπωσιακού κτιρίου.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου